STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
TERAPEUTYCZNEGO PUNKTU PRZEDSZKOLNEGO ABATEAM W WARSZAWIE
Niniejsze Standardy Ochrony Małoletnich w Terapeutycznym Punkcie Przedszkolnym Abateam w Warszawie opracowano i wdrożono na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 2 i art. 22b-22c ustawy z dnia 13 maja 2016 roku o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz.U. z 2004 r. poz. 560 ze zm.). Niniejsze Standardy Ochrony Małoletnich należy stosować z uwzględnieniem w szczególności następujących przepisów prawa:
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej. (Dz.U. z 2021 r. poz. 1249 oraz z 2023 r. poz. 289, 535 i 1606 ze zm.).
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury ,,Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy ,,Niebieska Karta”. (Dz. U. 2023 poz. 1870 ze zm.).
- Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. 1982 nr 35 poz. 230).
- Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1138).
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1805).
- Konwencja o prawach dziecka (Dz. U. z 1991 r., poz. 526).
- Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1169).
WPROWADZENIE
Nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego określiła warunki skutecznej ochrony małoletnich przed różnymi formami przemocy. Wprowadzone zmiany wskazują na potrzeb opracowania jasnych i spójnych standardów postępowania w sytuacjach podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich.
,,Standardy ochrony małoletnich” są jednym z elementów systemowego rozwiązania ochrony małoletnich przed krzywdzeniem i stanowią formę zabezpieczenia ich praw. Należy je traktować jako jedno z narzędzi wzmacniających i ułatwiających skuteczną ochronę małoletnich przed krzywdzeniem.
W konstruowaniu ,,Standardów ochrony małoletnich” przyjęto następujące założenia:
- w Terapeutycznym Punkcie Przedszkolnym Abateam w Warszawie nie są zatrudniane
i nie jest podejmowana współpraca z osobami mogącymi zagrażać bezpieczeństwu małoletnich; - wszyscy pracownicy oraz pozostałe osoby z którymi Terapeutyczny Punkt Przedszkolny Abateam w Warszawie podejmuje współpracę potrafią zdiagnozować symptomy krzywdzenia małoletniego oraz podejmować interwencje w przypadku podejrzenia, że małoletni jest osobą krzywdzoną; podejmowane postępowanie nie może naruszać praw małoletniego.
Uwzględniając powyższe założenia niniejszy dokument określa zatem standardy ochrony małoletnich, stanowiące zbiór zasad i procedur postępowania w sytuacjach zagrożenia ich bezpieczeństwa. Jego najważniejszym celem jest ochrona małoletnich przed różnymi formami krzywdzenia oraz budowanie bezpiecznego i przyjaznego środowiska. Standardy Ochrony Małoletnich w Terapeutycznym Punkcie Przedszkolnym Abateam w Warszawie dotyczą wszystkich pracowników oraz pozostałe osoby z którymi Terapeutyczny Punkt Przedszkolny Abateam w Warszawie podejmuje współpracę.
Ilekroć w dokumencie jest mowa o:
Przedszkolu – należy przez to rozumieć Terapeutyczny Punkt Przedszkolny Abateam
w Warszawie z siedzibą przy ul. Myśliborskiej 85 oraz Korotyńskiego 26 a w Warszawie.
Dyrektorze – należy przez to rozumieć Dyrektora Terapeutycznego Punkt Przedszkolnego Abateam w Warszawie z siedzibą przy ul. Myśliborskiej 85 oraz Korotyńskiego 26 a
w Warszawie.
Personelu lub pozostałym personelu – należy przez to rozumieć osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, a także wolontariusza, praktykanta oraz stażystę Terapeutycznego Punktu Przedszkolnego Abateam w Warszawie
Małoletnim – należy przez to rozumieć każdą osobę do ukończenia 18. roku życia;
Rodzicu małoletniego – należy przez to rozumieć osobę uprawnioną do reprezentacji małoletniego, w szczególności jego rodzica, opiekuna prawnego lub faktycznego. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy;
Zgodzie rodzica małoletniego – należy przez to rozumieć zgodę co najmniej jednego
z rodziców małoletniego/opiekunów prawnych/faktycznych/rodzica zastępczego;
Krzywdzeniu małoletniego – należy przez to rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę małoletniego przez jakąkolwiek osobę, w tym członka personelu lub pozostałego personelu Terapeutycznego Punktu Przedszkolnego Abateam w Warszawie lub zagrożenie dobra małoletniego, w tym jego zaniedbywanie;
Osobie odpowiedzialnej za Standardy Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem – należy przez to rozumieć wyznaczoną przez Dyrektora Terapeutycznego Punktu Przedszkolnego Abateam w Warszawie członka personelu sprawującego nadzór nad realizacją Standardów ochrony małoletnich przed krzywdzeniem w Terapeutycznym Punkcie Przedszkolnym Abateam w Warszawie.
Standardzie – należy przez to rozumieć Standardy Ochrony Małoletnich przyjęte
w Terapeutycznym Punkcie Przedszkolnym Abateam w Warszawie.
Zespole Interdyscyplinarnym – należy przez to rozumieć zespół interdyscyplinarny do spraw przeciwdziałania przemocy domowej na terenie Warszawy, bądź innym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania małoletniego.
Grupie diagnostyczno-pomocowej – należy przez to rozumieć grupę diagnostyczną pomocową powołaną przez Zespół Interdyscyplinarny do spraw przeciwdziałania przemocy domowej na terenie Warszawy, bądź innym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania małoletniego.
STANDARD OCHRONY MAŁOLETNICH
Preambuła
Zasadą obowiązującą personel oraz pozostały personel Terapeutycznego Punktu Przedszkolnego Abateam w Warszawie, jest podejmowanie działań mających na celu ochronę godności małoletniego i poszanowanie jego praw. Każdy członek personelu lub pozostałego personelu Terapeutycznego Punktu Przedszkolnego Abateam w Warszawie zobowiązany jest dbać o prawidłowy rozwój małoletnich i przestrzegać zarządzeń oraz procedur określonych
w niniejszym dokumencie. Personel oraz pozostały personel Terapeutycznego Punktu Przedszkolnego Abateam w Warszawie, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych instytucji oraz swoich kompetencji.
Rozdział I
Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem,
a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich.
§1 Zasady ogólne
- Zasadą, której przestrzeganie jest wymagane od personelu oraz pozostałego personelu Przedszkola w odniesieniu do wszystkich czynności jest działanie dla dobra małoletniego
i w jego najlepszym interesie. - Personel oraz pozostały personel Przedszkola traktuje małoletniego z szacunkiem oraz uwzględnia jego godność i potrzeby.
- Personel oraz pozostały personel Przedszkola działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych Przedszkola oraz swoich kompetencji.
- Niedopuszczalne jest podejmowanie jakichkolwiek czynności niedozwolonych określonych w niniejszej procedurze oraz w jakiejkolwiek formie.
- Zasady bezpiecznych relacji pracowników z małoletnimi obowiązują cały personel lub pozostały personel Przedszkola.
§2
- Osoby wymienione w § 1 ust. 5 obowiązane są do utrzymywania profesjonalnej relacji
z małoletnimi i każdorazowego rozważenia, czy reakcja, komunikat bądź działanie wobec małoletniego są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe. - Osoby wymienione w § 1 ust. 5 obowiązane są do działania w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji własnego zachowania.
§3 Zasady komunikacji
- Zasady komunikacji z małoletnim:
- w komunikacji z małoletnim zachowuj cierpliwość i szacunek;
- słuchaj uważnie małoletniego i udzielaj mu odpowiedzi adekwatnych do jego wieku i danej sytuacji;
- nie wolno zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać małoletniego; nie wolno krzyczeć na małoletniego w sytuacji innej niż wynikająca z zagrożenia bezpieczeństwa małoletniego lub innych osób.
§4 Zachowania niedozwolone wobec małoletnich
- Nie wolno ujawniać informacji wrażliwych dotyczących małoletniego wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych małoletnich; obejmuje to wizerunek małoletniego, informacje o jego sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej.
- Nie wolno zachowywać się w obecności małoletnich w sposób niestosowny; obejmuje to używanie wulgarnych słów, gestów i żartów, czynienie obraźliwych uwag, nawiązywanie w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej oraz wykorzystywanie wobec małoletniego relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby).
- Nie jest dozwolone utrwalanie wizerunku małoletniego dla celów prywatnych poprzez filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie. Zakaz ten obejmuje także umożliwienia utrwalenia wizerunków małoletnich osobom trzecim. Wyjątkiem jest utrwalanie wizerunku na potrzeby Przedszkola, na podstawie zgody udzielonej przez rodziców.
- Nie jest dozwolone proponowanie małoletniemu alkoholu, wyrobów tytoniowych ani nielegalnych substancji, jak również używanie ich w obecności małoletniego.
- Nie jest dozwolone nawiązywanie z małoletnim jakichkolwiek relacji romantycznej lub seksualnej, lub mogących zostać uznane za posiadające takie właściwości. Obejmuje to także seksualne komentarze, żarty, gesty oraz udostępnianie małoletniemu treści erotycznych i pornograficznych.
- Podejmując decyzje dotyczące małoletniego, poinformuj go o tym i staraj się brać pod uwagę jego oczekiwania.
- Szanuj prawo małoletniego do prywatności; jeśli konieczne jest odstąpienie od zasady poufności, aby chronić małoletniego, wyjaśnij mu to najszybciej, jak to możliwe.
- Nie jest dozwolone utrzymywanie kontaktów towarzyskich z małoletnimi uczęszczającymi do Przedszkola za pośrednictwem szeroko rozumianych sieci komputerowych i zewnętrznych aplikacji. Dopuszczalną formą komunikacji z małoletnimi i ich rodzicami lub opiekunami prawnymi są kanały służbowe.
- Każde przemocowe działanie wobec małoletniego jest niedopuszczalne. Istnieją jednak sytuacje, w których fizyczny kontakt z małoletnim może być stosowny i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu – jest odpowiedzią na potrzeby małoletniego w danym momencie, uwzględnia wiek małoletniego, etap rozwojowy, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny. Nie można jednak wyznaczyć uniwersalnej stosowności każdego takiego kontaktu fizycznego, ponieważ zachowanie odpowiednie wobec jednego małoletniego może być nieodpowiednie wobec innego. Kieruj się zawsze swoim profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując i odnotowując reakcję małoletniego, pytając jego o zgodę na kontakt fizyczny (np. przytulenie).
- Nie wolno bić, szturchać, popychać małoletniego.
- Nie wolno dotykać małoletniego w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.
- Szczególną ostrożność należy zachować wobec małoletniego, który doświadczył nadużycia i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania. Takie doświadczenia mogą czasem sprawić, że małoletni będzie dążyć do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi.
- Kontakt fizyczny z małoletnim nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy.
- W sytuacjach wymagających ewentualnych czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec małoletniego, należy unikać innego niż niezbędnego kontaktu fizycznego z małoletnim.
- Przy podejmowaniu kontaktu z małoletnim z niepełnosprawnością lub specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, uwzględnia się w sposób szczególny tę kwestię.
Rozdział II
Zasady i procedury podejmowanie interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego.
§5 Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia małoletniego
- Personel lub pozostały personel Przedszkola zwraca szczególną uwagę
na występowanie w zachowaniu małoletniego sygnałów świadczących o krzywdzeniu, w szczególności o możliwości popełnienia przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletniego, wskazane w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz.U.2024, poz.17, ze zm.) w następujących regulacjach:
Art. 197. [Zgwałcenie i wymuszenie czynności seksualnej];
Art. 198. [Seksualne wykorzystanie niepoczytalności lub bezradności];
Art. 199.[Seksualne wykorzystanie stosunku zależności lub krytycznego położenia]; Art. 200. [Seksualne wykorzystanie małoletniego];
Art. 200a. [Elektroniczna korupcja seksualna małoletniego] ;
Art. 200b. [Propagowanie pedofilii];
Art. 202. [Publiczne prezentowanie treści pornograficznych];
Art. 203. [Zmuszenie do uprawiania prostytucji];
Art. 204. § 3. [Stręczycielstwo, sutenerstwo i kuplerstwo].
- Uwagę personelu lub pozostałego personelu Przedszkola powinny zwrócić przykładowo następujące zachowania/sytuacje:
- małoletni ma widoczne obrażenia ciała (siniaki, poparzenia, ugryzienia, złamania kości itp.), których pochodzenie trudno jest wyjaśnić;
- podawane przez małoletniego wyjaśnienia dotyczące obrażeń wydają się niewiarygodne, niemożliwe, niespójne itp. małoletni często je zmienia;
- pojawia się niechęć przed udziałem w zajęciach uwzględniających ćwiczenia fizyczne;
- małoletni nadmiernie zakrywa ciało, niestosownie do sytuacji i pogody;
- małoletni wzdryga się, kiedy podchodzi do niego osoba dorosła;
- małoletni boi się rodzica lub opiekuna;
- małoletni jest bierny, wycofany, uległy, przestraszony;
- małoletni cierpi na powtarzające się dolegliwości somatyczne: bóle brzucha, głowy, mdłości itp.;
- małoletni moczy się bez powodu lub w konkretnych sytuacjach czy też na widok określonych osób;
- nastąpiła nagła i wyraźna zmiana zachowania małoletniego;
- siniaki okularowe, sińce liczne, często symetryczne, w różnej fazie gojenia;
- widoczne urazy głowy u małoletniego, szczególnie poniżej 3 roku życia;
- widoczne okrągłe punktowe poparzenia;
- urazy nosa, złamania, krwiaki (zropiałe) przegrody nosa;
- wielokrotne „przypadkowe” zatrucia, niewyjaśnione nieżyty żołądkowo jelitowe;
- odmrożenia;
- słaby przyrost masy ciała, niedożywienie;
- nieadekwatne do wieku zainteresowanie seksem (np. małoletni jest nadmiernie rozbudzony, dużo mówi o seksie, używa zbyt dorosłego lub wulgarnego słownictwa, wykazuje znajomość szczegółów związanych z aktywnością seksualną);
- rodzic małoletniego nie potrafi wyjaśnić mechanizmu urazu, podaje informacje niespójne, nieadekwatne, zmienia wyjaśnienia co do okoliczności powstania urazu;
- rodzic małoletniego ma negatywne lub wrogie nastawienie wobec małoletniego, jest emocjonalnie niedostępny, nie reaguje na płacz małoletniego, wykorzystuje małoletniego do zaspokajania potrzeb osoby dorosłej np. stawianie w roli opiekuna i powiernika osoby dorosłej.
§6 Procedura postępowania w przypadku krzywdzenia małoletniego w środowisku domowym
- W przypadku powzięcia przez personel lub pozostały personel Przedszkola podejrzenia, że małoletni jest krzywdzony, wyżej wymienieni mają obowiązek przekazania uzyskanej informacji Dyrektorowi Przedszkola oraz sporządzić notatkę służbową (załącznik nr 1).
- Personel pedagogiczny Przedszkola, który powziął informację o krzywdzeniu małoletniego przeprowadza z nim rozmowę w obecności drugiego członka personelu pedagogicznego Przedszkola (w miarę możliwości w obecności psychologa bądź pedagoga). W przypadku braku możliwości przeprowadzenia rozmowy z małoletnim, personel pedagogiczny Przedszkola w szczególności uważny jest na pozawerbalne sygnały mogące świadczyć o krzywdzeniu małoletniego. W takiej sytuacji dalsze działania podejmowane są zgodnie z zapisami § 6 punkt 7-14.
- W przypadku uzyskania informacji o krzywdzeniu małoletniego lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego, personel lub pozostały Personel przedszkola ma obowiązek wezwać pogotowie, jeżeli wystąpiło poważne uszkodzenie ciała lub rozważyć inną formę pomocy przedmedycznej, socjalnej, zapewniając bezpieczeństwo małoletniemu
w ramach posiadanych kompetencji wynikających z odrębnych przepisów prawa. - Rozmowa o której mowa w § 6 ust. 2 ma na celu ustalenie podstawowych faktów (miejsce zdarzenia, opis zdarzenia, obecność członków środowiska domowego, obserwatorzy zdarzenia, świadkowie, częstotliwość) oraz wsparcie emocjonalne małoletniego. Rozmowa odbywa się w odpowiednich warunkach, to znaczy w miejscu zapewniającym małoletniemu poczucie bezpieczeństwa oraz prywatności.
- Rozmowa odbywa się w oparciu o zasady poszanowania małoletniego. Podczas rozmowy małoletni zostaje zapewniony o słuszności ujawnienia faktu doświadczania krzywdzenia oraz zostaje poinformowany, że nawet bardzo bliska osoba nie ma prawa go krzywdzić.
- Osoby przeprowadzające rozmowę koncentrują się na kontakcie z małoletnim – wysłuchują, co małoletni ma do powiedzenia, są uważni na pozawerbalne przejawy uczuć małoletniego – zażenowanie, skrępowanie, wstyd, lęk, przerażenie, itp., pomagając małoletniemu poradzić sobie z nimi. Przebieg rozmowy dokumentowany jest w formie notatki służbowej (załącznik nr 1).
- Dyrektor Przedszkola organizuje spotkanie z rodzicem małoletniego, którego nie podejrzewa się o krzywdzenie małoletniego, informuje o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego oraz o osobie podejrzanej o to krzywdzenie. W spotkaniu uczestniczy wychowawca grupy do której uczęszcza małoletni.
- W trakcie rozmowy Dyrektor Przedszkola odwołuje się do wspólnego celu, jakim jest dobro małoletniego, dokonuje opisu problemu i szkód jakie ponosi małoletni – przedstawia rodzicowi ocenę sytuacji.
- W trakcie rozmowy rodzic małoletniego zostaje poinformowany o dostępnych możliwościach objęcia ich środowiska domowego wsparciem oraz o obowiązku zgłoszenia przez Przedszkole podejrzenia krzywdzenia małoletniego do odpowiedniej instytucji (w zależności od oceny sytuacji i skorelowanej z nią interwencją: policja, prokuratura, sąd rodzinny, ośrodek pomocy społecznej, zespół interdyscyplinarny do spraw przeciwdziałania przemocy domowej – wszczęcie procedury „Niebieskie Karty”). Przebieg rozmowy oraz podjęte ustalenia są dokumentowane w formie notatki służbowej (załącznik nr 1).
- Po przeprowadzeniu rozmowy z rodzicem małoletniego, Dyrektor Przedszkola informuje odpowiednie podmioty, o których mowa w § 6 ust. 9.
- W przypadku stwierdzenia niezasadności podejrzenia krzywdzenia małoletniego Dyrektor Przedszkola lub inna osoba uczestnicząca w spotkaniu stwierdza ten fakt
w notatce służbowej, o której mowa w § 6 ust. 9. Zaleca się dalszą obserwację małoletniego. - Specjaliści pracujący w przedszkolu opracowują plan pomocy małoletniemu. Plan pomocy zawiera przede wszystkim:
- Działania podjęte przez personel Przedszkola w celu zapewnienia małoletniemu bezpieczeństwa;
- Formy pomocy małoletniemu, które zostały zapewnione przez personel Przedszkola oraz przy współpracy z innymi instytucjami;
- Skierowanie małoletniego do innych podmiotów, działających na rzecz wsparcia małoletnich krzywdzonych, jeśli zaistnieje taka potrzeba.
- Plan pomocy jest przedstawiany rodzicom małoletniego z zaleceniem współpracy przy jego realizacji (załącznik nr 1).
- Plan pomocy uwzględnia sytuację małoletnich z niepełnosprawnościami oraz małoletnich ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
§7 Procedura postępowania w przypadku krzywdzenia małoletniego przez personel lub pozostały personel przedszkola
- Osoba, która uzyskała informację, że małoletni jest krzywdzony przez personel lub pozostały personel Przedszkola, ma obowiązek jej przekazania do Dyrektora Przedszkola, a na jego prośbę sporządzić notatkę służbową.
- Dyrektor Przedszkola organizuje spotkanie z członkiem personelu lub członkiem pozostałego personelu Przedszkola, informuje ich o podejrzeniu. W spotkaniu uczestniczy wychowawca grupy do której uczęszcza małoletni, o ile nie jest osobą podejrzewaną o krzywdzenie małoletniego.
- W trakcie rozmowy Dyrektor Przedszkola odwołuje się do wspólnego celu, jakim jest dobro małoletniego, dokonuje opisu problemu i szkód jakie ponosi małoletni – przedstawia ocenę sytuacji.
- Spotkanie ma na celu omówienie sytuacji małoletniego i zasadności podejrzeń oraz wypracowanie sposobu postępowania w tym konkretnym przypadku. Przebieg rozmowy oraz podjęte ustalenia są dokumentowane w formie notatki służbowej (załącznik nr 2).
- W przypadku stwierdzenia niezasadności podejrzenia krzywdzenia małoletniego Dyrektor Przedszkola stwierdza ten fakt w notatce służbowej o której mowa w §7 ust. 4.
- W przypadku zasadności podejrzeń co do krzywdzenia małoletniego przez personel lub pozostały personel Przedszkola, Dyrektor Przedszkola informuje o zdarzeniu małoletniego oraz odpowiednie instytucje.
- W przypadku zasadności podejrzeń co do krzywdzenia małoletniego przez personel lub pozostały personel Przedszkola, specjaliści pracujący w Przedszkolu opracowują plan pomocy małoletniemu. Plan pomocy zawiera przede wszystkim:
- Działania podjęte przez personel Przedszkola w celu zapewnienia małoletniemu bezpieczeństwa;
- Formy pomocy małoletniemu, które zostały zapewnione przez personel Przedszkola oraz przy współpracy z innymi instytucjami;
- Skierowanie małoletniego do innych podmiotów, działających na rzecz wsparcia małoletnich krzywdzonych, jeśli zaistnieje taka potrzeba.
- Plan pomocy jest przedstawiany rodzicom małoletniego z zaleceniem współpracy przy jego realizacji (załącznik nr 2).
- Plan pomocy uwzględnia sytuację małoletnich z niepełnosprawnościami oraz małoletnich ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
- Wobec personelu oraz pozostałego personelu Przedszkola w stosunku, do którego zachodzi zasadność podejrzenia m.in. popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego podejmuje się kroki zgodne z Kodeksem Pracy oraz innymi przepisami prawa.
- Wszyscy członkowie personelu oraz pozostałego personelu Przedszkola i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych powzięli informację
o krzywdzeniu małoletniego lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, włączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
§8 Procedura postępowania w przypadku krzywdzenia małoletniego w związku z agresją i przemocą rówieśniczą
- Osoba, która uzyskała informację, że małoletni jest krzywdzony w związku z agresją bądź przemocą rówieśniczą, ma obowiązek jej przekazania do Dyrektora Przedszkola, a na jego prośbę sporządzić notatkę służbową (załącznik nr 3).
- Personel pedagogiczny Przedszkola, który powziął informację o krzywdzeniu małoletniego przeprowadza z nim rozmowę w obecności drugiego członka personelu pedagogicznego Przedszkola (w miarę możliwości w obecności psychologa bądź pedagoga). W sytuacji braku możliwości przeprowadzenia rozmowy z małoletnimi podejmuje się działania polegające na nawiązaniu kontaktu z rodzicami małoletnich celem ustalenia planu pomocy zmierzającego do przerwania zachowań przemocowych.
- Członek personelu lub pozostałego personelu Przedszkola, który jest świadkiem agresywnego zachowania małoletnich jest zobowiązany do:
- Natychmiastowej słownej i stanowczej reakcji na zaistniałą sytuację;
- Odizolowania od grupy małoletniego zachowującego się agresywnie;
- W razie potrzeby wezwania pomocy (innego nauczyciela, pracownika obsługi);
- Udzielenia pomocy małoletniemu doznającemu agresji i zabezpiecza bezpieczeństwo pozostałych małoletnich.
- Jeżeli to możliwe, członek pedagogiczny personelu Przedszkola ustala przyczynę agresji. Przeprowadza rozmowę ze stronami konfliktu, uświadamiając im nieodpowiednie zachowanie. O zajściu informuje Dyrektora Przedszkola.
- Szczególną opieką oraz wsparciem otoczony zostaje małoletni doznający agresji lub przemocy rówieśniczej w ramach zajścia. Otrzymuje wsparcie i jeśli to potrzebne – pomoc przedmedyczną.
- Małoletni przejawiający zachowania agresywne ma możliwość wyjaśnienia powodów swego zachowania i podjęcia działań w celu zakończenia sytuacji. Ma prawo do uzyskania pełnej informacji dotyczącej jego sytuacji. Jego pośrednikami mogą być: wychowawca grupy, dyrektor Przedszkola lub inny nauczyciel.
- O udziale małoletnich w zajściu, uzyskanych wyjaśnieniach i podjętych przez Przedszkole krokach informowani są rodzice małoletniego w możliwie najkrótszym czasie. Zaleca się dalszą obserwację małoletnich (małoletniego stosującego i doznającą agresji/przemocy rówieśniczej).
- Przebieg interwencji, rozmowy oraz podjęte ustalenia są dokumentowane w formie notatki służbowej (załącznik nr 3).
- Jeśli zachowanie małoletniego nie ulega poprawie, wychowawca grupy zwraca się z pisemną prośbą o zgłoszenie się rodzica małoletniego do Przedszkola:
- Przeprowadza rozmowę z rodzicem małoletniego, pogłębiając wiedzę na temat małoletniego, jego rozwoju intelektualnego, społecznego, emocjonalnego;
- Na prośbę wychowawcy grupy i w jego obecności rozmowę przeprowadza Dyrektor Przedszkola (w obecności rodziców/opiekunów prawnych) analizując przyczyny zachowania małoletniego, pomagając rodzicom małoletniego prawnym w doborze metod wychowawczych;
- Z rozmowy z rodzicem wychowawca grupy sporządza notatkę, którą podpisuje rodzic małoletniego.
- W przypadku utrzymywania się nieprawidłowych relacji małoletniego z rówieśnikami (pobicia, zaczepianie itp.), wychowawca grupy w porozumieniu z rodzicami małoletniego kieruje go na konsultację psychologiczną, w celu otrzymania dalszych wskazówek dotyczących prowadzenia małoletniego.
Rozdział III
Procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz
osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”.
§9 Składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego oraz zawiadamianie sądu opiekuńczego
- W przypadku, gdy zachodzi podejrzenie popełnienia wobec małoletniego jednego z przestępstw wskazanych w § 5 ust. 1:
- Dyrektor Przedszkola składa zawiadomienie na policję lub do prokuratury, realizując obowiązek wynikający z art. 304 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego(t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 37 ze zm.) (załącznik nr 4);
- Dyrektor Przedszkola podejmuje niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa, o ile miało ono miejsce na terenie Przedszkola.
- Jeżeli dobro małoletniego jest zagrożone Dyrektor Przedszkola zawiadamia sąd opiekuńczy, dokonując opisu zdarzenia uzasadniającego wszczęcie postępowania z urzędu (załącznik nr 5).
- W sytuacji złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego bądź zawiadomienia sądu opiekuńczego informuje się równolegle o tym fakcie rodziców małoletniego.
- Dyrektor Przedszkola podejmując decyzję dotyczącą złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego bądź zawiadomienia sądu opiekuńczego, kieruje się przede wszystkim dobrem małoletniego.
§10 Wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”
- Realizacja procedury „Niebieskie Karty” odbywa się w oparciu o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”. ( Dz.U.2023 poz. 1870).
- Wszczęcie procedury następuje z chwilą wypełnienia formularza „Niebieska Karta – A” w przypadku uzasadnionego podejrzenia stosowania przemocy domowej lub zgłoszenia dokonanego przez świadka przemocy domowej.
- Formularz, o którym mowa w ust. 2, wypełniają osoby będące przedstawicielami podmiotów wymienionych w art. 9a ust. 11–11d ustawy z dnia 29 lipca 2005 r.
o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz.U. z 2021 r. poz. 1249 oraz z 2023 r. poz. 289, 535 i 1606 ze zm.) - Osoba wszczynająca procedurę podejmuje działania interwencyjne mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobie doznającej przemocy domowej.
- Jeżeli istnieje podejrzenie stosowania przemocy domowej wobec małoletniego, działania w ramach procedury przeprowadza się w obecności rodzica, opiekuna prawnego lub faktycznego.
- Jeżeli istnieje podejrzenie, że osobami stosującymi przemoc domową wobec małoletniego są rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni, działania w ramach procedury przeprowadza się w obecności pełnoletniej osoby najbliższej w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (j. Dz. U. z 2024 r. poz. 17.) lub pełnoletniej osoby wskazanej przez małoletniego.
- Działania z udziałem małoletnich osób doznających przemocy domowej przeprowadza się, w miarę możliwości, w obecności psychologa.
- Po wypełnieniu formularza „Niebieska Karta – A” osobie doznającej przemocy domowej przekazuje się formularz „Niebieska Karta – B”. Jeżeli osobą doznającą przemocy domowej jest małoletni, formularz „Niebieska Karta – B” przekazuje się rodzicowi, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu, a w przypadkach jeżeli istnieje podejrzenie, że osobami stosującymi przemoc domową wobec małoletniego są rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni, działania w ramach procedury przeprowadza
się w obecności pełnoletniej osoby najbliższej w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny(j. Dz. U. z 2024 r. poz. 17.) lub pełnoletniej osoby wskazanej przez małoletniego. - Wypełniony formularz „Niebieska Karta – A” niezwłocznie, nie później niż w terminie 5 dni roboczych od dnia wszczęcia procedury, przekazuje się do zespołu interdyscyplinarnego. Kopię wypełnionego formularza „Niebieska Karta – A” pozostawia się u wszczynającego procedurę.
- Członek pedagogiczny personelu Przedszkola może zostać wytypowany przez Dyrektora Przedszkola do pracy w grupie diagnostyczno-pomocowej, która została powołana przez zespół interdyscyplinarny. Zgodnie z § 9 ust. 3 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”. ( Dz.U.2023 poz. 1870), wytypowane osoby, nie mogą odmówić udziału w pracach tychże grup.
- Rola i zadania pedagogicznego członka personelu Przedszkola powołanego w skład grupy diagnostyczno-pomocowej, działającej na rzecz przeciwdziałania przemocy
w środowisku domowym małoletniego, zostają określone przez członków tejże grupy
i wynikają z ustalonego planu pomocy małoletniemu. Powołany członek personelu Przedszkola jest zobowiązany współdziałać z wszystkimi członkami grupy diagnostyczno-pomocowej w ramach współpracy interdyscyplinarnej służb.
Rozdział IV
Zasady przeglądu i aktualizacji standardów
§11
- Standardy ochrony małoletnich obowiązujące w Przedszkolu podlegają przeglądowi corocznie, w terminie ustalonym przez Dyrektora Przedszkola, każdorazowo w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego oraz w razie nowelizacji aktów prawnych, mających wpływ na kształt przyjętych standardów oraz procedur. Wnioski z przeprowadzonej oceny należy pisemnie udokumentować (załącznik nr 6).
- Przegląd standardów ochrony małoletnich, obowiązujących w Przedszkolu, polega na ustaleniu wypełniania przez standardy wymogów przepisów prawa powszechnie obowiązującego.
- Przeglądu standardów ochrony małoletnich, obowiązujących w przedszkolu, dokonuje Dyrektor Przedszkola lub osoba przez niego upoważniona.
- W przypadku, gdy przegląd, o którym mowa w § 11 ust. 3, wykaże niespełnianie przez standardy ochrony małoletnich wymagań określonych w przepisach, o których mowa
w § 11 ust. 1, lub też standardy z innych przyczyn okazały się nieaktualne, lub nieodpowiadające potrzebom ochrony małoletnich, dokonywana jest aktualizacja standardów. - Aktualizacji standardów ochrony małoletnich, obowiązujących w Przedszkolu, dokonuje Dyrektor Przedszkola. W przypadku aktualizacji standardów, przygotowany projekt jest przyjmowany przez Dyrektora Przedszkola w drodze zarządzenia.
Rozdział V
Zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu placówki lub organizatora do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności.
§12
- Przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich lub z opieką nad nimi Dyrektor Przedszkola uzyskuje informacje, czy dane tej osoby są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze.
- Przez inną działalność związaną z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich należy rozumieć w szczególności wykonywanie czynności związane z organizacją wypoczynku małoletnich, wykonywanie umów cywilnoprawnych związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich lub z opieką nad nimi.
- Rekrutacja personelu oraz pozostałego personelu Przedszkola odbywa się w oparciu o art. 21 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich.
- Osobą odpowiedzialną za przygotowanie personelu lub pozostałego personelu Przedszkola do stosowania standardów ochrony małoletnich jest Dyrektor Przedszkola. Dyrektor Przedszkola może upoważnić wyznaczoną przez siebie osobę do przygotowania personelu lub pozostałego personelu Przedszkola do stosowania standardów ochrony małoletnich (załącznik nr 7).
- Osoba upoważniona przez Dyrektora Przedszkola, o której mowa w § 12 ust. 4, musi legitymować się co najmniej 5-letnim doświadczeniem w pracy z osobami małoletnimi, uzyskanym w jednostkach oświaty, leczniczych lub pomocy społecznej. Dodatkowo musi posiadać niezbędną wiedzę pozwalającą na przeprowadzenie szkoleń personelu Przedszkola, obejmujących następujące zagadnienia:
- Rozpoznawanie symptomów krzywdzenia małoletnich;
- Procedury interwencji w przypadku podejrzeń krzywdzenia małoletnich;
- Odpowiedzialność prawna pracowników placówki, zobowiązanych do podejmowania interwencji w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia krzywdzenia małoletnich;
- Stosowanie procedury „Niebieskie Karty”.
- Szkolenia, o których mowa w § 12 ust. 4, są organizowane raz w roku, w terminie wskazanym przez Dyrektora Przedszkola.
- Osoba, o której mowa w 12 ust. 4, zapoznaje personel lub pozostały personel Przedszkola ze standardami ochrony małoletnich oraz odbiera od każdego zatrudnionego pracownika oświadczenie o zapoznaniu się ze standardami ochrony małoletnich, obowiązującymi w przedszkolu (załącznik nr 8).
- Nowo zatrudniony personel w Przedszkolu jest zapoznawany ze standardami w pierwszym tygodniu pracy i w tym czasie jest od nich odbierane oświadczenie, o którym mowa w§ 12 ust. 7.
- Osoba, o której mowa w 12 ust. 4 jest odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzieleniu mu wsparcia.
Rozdział VI
Zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania.
§13 Zasady i sposób udostępniania standardów – rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni
- Dokumentacja składająca się na standardy ochrony małoletnich jest dostępna na stronie internetowej Przedszkola, pod adresem: abateam.pl
- Rodzice małoletnich są informowani o adresie strony internetowej Przedszkola, o której mowa w § 13 1 za pośrednictwem przyjętych kanałów komunikacji.
- Na życzenie rodziców/opiekunów prawnych standardy ochrony małoletnich są udostępniane w formie papierowej. Za udostępnienie dokumentu odpowiada psycholog bądź pedagog zatrudniony w Przedszkolu.
- Obowiązkiem rodziców małoletnich jest zaznajomienie się ze standardami i wynikającymi z nich zasad ochrony małoletnich przed krzywdzeniem.
§14 Zasady i sposób udostępniania standardów – małoletni
- Dokumentacja składająca się na standardy ochrony małoletnich jest dostępna na stronie internetowej przedszkola, pod adresem: abateam.pl
- Dyrektor Przedszkola wywiesza w widocznym miejscu w budynku Przedszkola standardy ochrony małoletnich, w wersji zupełnej oraz skróconej. Wersja skrócona zawiera informacje istotne dla małoletnich.
- Wersja skrócona standardu ochrony małoletnich przedstawiona jest również w postaci graficznej z uwagi na specyfikę pracy z małoletnimi, którzy uczęszczają do Przedszkola.
Rozdział VII
Sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.
§15
- Każdy ujawniony lub zgłoszony incydent lub zdarzenie zagrażające dobru małoletniego, na temat którego personel lub pozostały personel Przedszkola posiada wiedzę, zostaje odnotowany w ewidencji zdarzeń zagrażających dobru małoletniemu (załącznik nr 9).
- Ewidencji zdarzeń zagrażających dobru małoletniemu nadaje się kategorię archiwalną zgodnie z przepisami odrębnymi.
- Dokumenty związane ze zgłoszonymi incydentami przechowuje się w teczce małoletniego i/lub aktach osobowych personelu Przedszkola, w zależności od rodzaju ujawnionych lub zgłoszonych incydentów.
- Każdorazowy wpis do ewidencji zdarzeń zagrażających dobru małoletniemu uruchamia procedurę przeglądu i ewentualnej aktualizacji standardów ochrony małoletnich.
Rozdział VIII
Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet. Procedury ochrony małoletnich przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie.
§16
- Przedszkole, zapewniając małoletnim dostęp do Internetu, podejmuje działania zabezpieczające małoletnich przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju, w szczególności instaluje i aktualizuje oprogramowanie zabezpieczające. Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych stanowią:
- Infrastruktura sieciowa Przedszkola umożliwia dostęp do Internetu, zarówno personelowi, jak i małoletnim w czasie zajęć;
- Rozwiązania organizacyjne na poziomie Przedszkola bazują na aktualnych standardach bezpieczeństwa.
- Dyrektor Przedszkola wyznaczył osobę odpowiedzialną za bezpieczeństwo w sieci. Do obowiązków tej osoby należy:
- Zabezpieczenie sieci internetowej Przedszkola przed niebezpiecznymi treściami poprzez instalację i aktualizację odpowiedniego oprogramowania;
- Aktualizowanie oprogramowania lub certyfikatów w miarę potrzeb;
- Monitorowanie czy na komputerach ze swobodnym dostępem podłączonych do Internetu nie znajdują się niebezpieczne treści.
- Personel lub pozostały personel Przedszkola czuwa także nad bezpieczeństwem ewentualnego korzystania z Internetu przez małoletnich podczas zajęć.
- W miarę możliwości przeprowadza się z małoletnimi cykliczne warsztaty dotyczące bezpiecznego korzystania z Internetu.
- Przedszkole zapewnia małoletnim stały dostęp do materiałów edukacyjnych, dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu.
§17
- Bezpieczne korzystanie z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet obejmuje następujące zasady, o których informowani są na bieżąco małoletni przez personel lub pozostały personel Przedszkola:
- Nie podawaj swoich danych osobowych, takich jak: imię, nazwisko, numer telefonu czy adres domowy;
- Dbaj o nierozpowszechnianie swojego wizerunku; w przypadku publikacji zdjęć w sieci należy zadbać, aby dostęp do nich miały wyłącznie osoby znajome; nie udostępniaj zdjęć nieznajomym, w szczególności zdjęć intymnych, czy w niepełnym ubraniu;
- Poinformuj rodziców lub wychowawcę o każdym przypadku, gdy napotkasz się w sieci na treści, które wydają się nielegalne, czy w jakikolwiek sposób wywołują niepokój;
- O propozycjach spotkania, jakie otrzymasz od internetowych znajomych zawsze informuj rodziców lub wychowawcę;
- Nie atakuj nikogo w sieci, niezależnie od tego, jakie zdanie on wyraża; nie pokazuj agresji, nie stosuj gróźb;
- Nie korzystaj z sieci przez zbyt długi czas, bo zbyt długie korzystanie z komputera bądź innych urządzeń mobilnych może zaszkodzić Twojemu zdrowiu;
- Pamiętaj, że im dłużej korzystasz z sieci, tym mniej rozmawiasz ze znajomymi twarzą w twarz, a takie kontakty są najbardziej wartościowe.